KINH NGHIỆM ĐIỀU TRỊ HÔN MÊ DO HẠ ĐƯỜNG HUYẾT

Nơi giúp đỡ lẫn nhau trau giồi kiến thức.

KINH NGHIỆM ĐIỀU TRỊ HÔN MÊ DO HẠ ĐƯỜNG HUYẾT

Gửi bàigửi bởi nhatrangthu » Thứ 6 Tháng 4 19, 2013 12:36 am

KINH NGHIỆM ĐIỀU TRỊ HÔN MÊ DO HẠ ĐƯỜNG HUYẾT
bài viết của bs buikhanhquang benh vien Đặng thùy Trâm - quãng ngãi
Chuyên mục: bệnh án hay
.KINH NGHIỆM
.Đứng trước một tình huống hôn mê mà không có bằng chứng chắc chắn về nguyên nhân gây ra , thì hãy nghĩ đó là hôn mê do hạ đường huyết và bơm đường cấp cứu ngay lập tức vì chỉ có hôn mê do hạ đường huyết mới được cứu sống một cách nhanh chóng và đơn giản như vậy ! Ngược lại ,sẽ là sai lầm nghiêm trọng khi không nghĩ tới hoặc chần chừ để rồi quá muộn bn sẽ tử vong
Không có gì là sai khi giả sử rằng bệnh nhân hôn mê do tăng đường huyết lại chẩn đoán nhầm là hạ đường huyết và quyết định bơm đường cấp cứu , vì rằng do tính chất cấp bách nên không thể chờ đợi kết quả xét nghiệm mới xử trí bơm đường .Mặc khác việc bơm thêm một lượng đường như thế cũng không làm xấu thêm tình hình nếu bn đã hôn mê do tăng đường huyết .Do đó chọn giải pháp tối ưu là thà điều trị thừa còn hơn là thiếu
Thông thường khi bơm liều đầu tiên thì khoảng vài phút sau đó ,nếu đúng là hôn mê do hạ đường huyết thì bn sẽ tỉnh lại ngay .Sau 2 lần bơm mà không thấy tỉnh thì nên đi tìm nguyên nhân phối hợp hoặc nguyên nhân khác như hôn mê do ngộ đôc rượu , thuốc an thần ,thuốc trừ sâu, bệnh não do gan , hội chứng ure huyết cao do thận , nhiễm trùng thần kinh trung ương, tai biến mạch máu não, chấn thương sọ não ,u não, sau cơn co giật ,sau cơn động kinh ,các loạn tâm thần cấp ,hạ natri máu ,suy giáp, hay do tăng đường máu
Lưu ý khi bơm đường ưu trương cần cân nhắc tiêm vitamin B1 dự phòng ,và có thể tiêm bắp trước khi bơm đường
Vì rằng đối với bn nghiện rượu , suy dinh dưỡng ,thiếu hụt vitaminB1 tiềm tàng

không triệu chứng thì ngay sau khi tiêm đường ưu trương bn sẽ tỉnh lại ,có thể xuất hiện tức thì triệu chứng khó thở 'ào ạt" của một bệnh cảnh suy tim cấp thì hãy bình tĩnh xử trí , đó là bệnh beri-beri cấp . Bằng cách tiêm vitamin B1 tĩnh mạch hoặc tiêm bắp ngay lập tức với liều 1mg/kg sẽ cứu vãn tình hình , và thường có đáp ứng ngoạn mục .Đăc biệt một tình huống khác hiếm gặp, ít được sách vở nhắc đến , đó là tình trạng khó thở nguy ngập đe dọa tính mạng trong beri-beri cấp là mất trương lực dạ dày cấp tính do thần kinh X bị liệt cấp. Biểu hiện bn chướng bụng đầy hơi cấp tính ,nhìn vào thấy bụng bệnh nhân cứ tăng dần căng chướng một cách "ào ạt"như ta đang bơm hơi cho quả bóng , chướng quá nên đau,chướng quá gây tăng áp lực ổ bụng và sẽ đẩy cơ hoành lên cao như bị kẹt cứng gây suy hô hấp cấp tính ,rồi nhanh chóng gây trụy tim mạch .Trong tình huống này cứu sống bn không phải là thuốc trợ tim, khí dung,adrenalin,nội khí quản, thở máy gì cả, mà phải bằng thủ thuật đặt sonde dạ dày cấp cứu để giải áp.Không đặt sonde kịp thời ,không dùng vitamin B1 tĩnh mạch thì mọi thứ đều vô hiệu và bn sẽ chết rất nhanh !
-Đối với một số bệnh nhân tiểu đường có tai biến mạch máu não , ta có thể gặp tình huống lâm sàng là bệnh cảnh hôn mê mà đường huyết lại bình thường hoặc hơi cao 7-10mmol/l. Thậm chí có cơn ngưng thở , khi quyết định bơm đường thì bn lại tỉnh ra.Cơ chế vì sao thì chưa được minh bạch , nhưng kinh nghiệm lâm sàng là đã gặp nhiều trường hợp như vậy
-Trường hợp hạ đường huyết do tiêm insulin quá liều thường rất dễ hồi phục và thoát ra khỏi tình trạng hạ đường huyết khá dễ dàng . Nhưng nếu hạ đường huyết do thuốc uống diamicron thì sự thoát ra rất khó khăn , bn rất dễ tái hạ đường huyết những ngày sau , có thể cả tuần lễ mới thật sự khống chế sự hạ đường huyết một cách ổn định . Để ý Metformin không phải là thuốc gây hạ đường huyết, mà thực ra nó là thuốc chống tăng đường huyết vì nó không thông qua con đường tác động lên tế bào beta tuyến tụy , do vậy nếu chỉ dùng Metformin không thể gây ra hôn mê do hạ đường huyết , nếu có là do nguyên nhân khác !
Một kinh nghiệm cần ghi nhận là bn trong máu thiếu đạm , ăn thiếu đạm nhiều carbohydrat sẽ chóng đói , dễ hạ đường huyết. Khắc phục có thể truyền đạm , ăn khẩu phần đủ đạm sẽ hết triệu chứng " hạ đường huyết trường diễn" do thiếu đạm!
-Đã có một số nghiên cứu hồi cứu lớn nhận thấy bn tử vong tại bệnh viện do hạ đường huyết và thường xẩy ra về đêm , nhất là ở trẻ em. Trẻ con thường biếng ăn , khi bệnh lại càng biếng ăn .Đặc biệt khi có kèm viêm đau ở miệng , hoặc bệnh nhân bị nhiễm trùng nặng có xu hướng hạ đường huyết trong đêm. Mà về đêm thì cả người nhà và nhân viên y tế đều dễ bị mệt mỏi ,"ngủ quên", nên rất dễ bị để bn rơi vào cảnh "một mình",thiếu được theo dõi ,chậm được phát hiện. Mặt khác bệnh cảnh hôn mê do hạ đường huyết lại diễn ra một cách yên lặng, ít khi "ồn ào" như co giật, kích thích la hét, do vậy càng dễ bị "bỏ quên", dễ bị "ngủ không dậy" ra đi trong "im lặng' không ai biết. Do vậy cách tốt nhất là phải bảo đảm dự phòng dinh dưỡng đường cho bệnh nhân nặng ,nhất là về đêm
-Đối với trẻ sơ sinh, nhủ nhi, không được quên khi dùng đường ưu trương mà nồng độ cao hơn 12.5% ,vì đường có nồng độ cao dễ gây ra "cháy mạch" , đặc biệt Glucose30% có thể gây xuất huyết não do nồng độ thẩm thấu quá cao!
-Nếu hạ đường huyết kéo dài thì nên xem xét liệu pháp chích hydrocortison 5mg/kg/ngày chia 4 lần vì có thể liên quan đến hạ đường huyết do suy tuyến thượng thận
-Nếu gặp trường hợp hạ đường huyết hay lặp đi lặp lại trên một người có vẻ bình thường ,thì hãy nghĩ tới nguyên nhân có thể bn bị u nội tiết tế bào beta của tụy . Bn cần được chụp CTscane để chẩn đoán , và chỉ có mổ lấy u thì mới hết bệnh hạ đường huyết
- Về sinh lý bệnh BS chúng ta ai cũng biết rằng đường rất cần cho não hoạt động ,nhưng thường quên rằng Glucose còn là yếu tố sống còn cho cơ tim hoạt động!
BS. BÙI KHÁNH QUANG

MỘT SỐ TÌNH HUỐNG LÂM SÀNG MINH HỌA
Đặc điểm hôn mê do hạ đường huyết thông thường là hôn mê yên lặng giống như ngủ , THỞ không ồn ào , không khò khè co kéo,không tăng tiết đờm dãi như thường gặp trong xuất huyết não mức độ nặng, do vậy nếu không chú ý đặc điểm này dể chẩn đoán nhầm là hôn mê do xuất huyết não, nhất là khi bn có kèm theo cao huyết áp .
Một bệnh nhân uống rượu ngày hôm trước , sáng hôm sau còn ngồi nói chuyện được ,khoảng 10 giờ trưa tự nhiên thấy mệt vào nằm rồi ngủ luôn , gọi không dậy ,vào viện HA 200/100 , hôn mê yên lặng , chẩn đoán hôn mê do xuất huyết não , nhưng khi bơm đường bn tỉnh lại ngay sau đó , đường huyết trước khi bơm là 1.3mmol/l
Một trường hợp khác bn tiểu đường tiêm isnulin ngày 3 lần , mỗi lần 10UI ,một buổi sáng tiêm như thường lệ ,sau tiêm bn xuất hiện triệu chứng vã mồi hôi ,co giật , loạn thần , hung dữ , vùng vẫy , nhiều người ôm vật cũng khó khăn , chẩn đoán nhầm là động kinh , sau xét nghiệm thì đường huyết là 2.3mmol/l . Tiêm seduxen1/3 ống TM, bơm đuơng 30% 50ml , bn khỏe , hết co giật , tỉnh táo ,không có hiệu loạn thần
Một bn khác Việt kiều về quê ăn tết , tự tiêm insulin về đêm . ngủ luôn .Tới 2 giờ đêm gia đình đua vào viện .BN như ngủ yên , cấu véo không phản ứng , ngáy khò khè , nhưng không ồn ào co kéo , không tăng tiết đờm , phổi "yên lặng".HA bình thường .Chẩn đoán lầm là xuất huyết não Bơm đường tỉnh lại ngay sau khoảng 1 phút , đường huyết 0.3mmol/l
Có một bn 73 tuổi , uống rượu say , đi xe đạp rồi tự té ngã ,nằm ven đường quốc lộ ,người đi đường phát hiện đưa vào viện .Hôm đó trời gần tết , mưa , lạnh .BN vào viện hôn mê sâu . đồng tử không dãn . khám không thấy chấn thương đầu , người có mùi rượu , đường huyết hạ nặng .Xử trí bơm đường Glucose 30% 50cc. becozym 2 ống TB. Sau bơm khoảng 3 phút bn tỉnh lại hoàn toàn. Nhưng khoảng vài phút sau bn khó thở dữ dội , tím tái , huyết áp 130/80 , mạch nhanh nhẹ .ECG không có dấu hiệu nhồi máu. Phổi không có rale ngáy , không ran rit. không ran ẩm .Dùng khí dung ventolin , bơm diaphyllin vẫn không giảm . HA thấp 85/60 . Chẩn đoán suy tim cấp nghi do thiếu vitaminB1 cấp tính .Sau đó dung vitaminB1 bn khỏe , nhưng còn dấu hiệu bệnh não do rượu .Đây là bn nghiện rượu
Chú ý khi bn nghiện rượu mà vì lý do bệnh nào đó vào viện thì khi khám thấy có dấu hiệu tâm thần , không hợp tác , run tay chân thì coi chừng bn sẽ xuất hiện cơn co giật sẽ xẩy ra sau đó có thể vài giờ
Hy vọng đọc xong các bạn sẽ nhớ , ấn tượng hơn là đọc lý thuyết bài hôn mê do hạ đường huyết . Lý thuyết sẽ mãi mãi là lý thuyết "ở ngoài" hoặc "chỉ ở gần " bộ nhớ của bạn .Khi bạn qua trải nghiệm thì nó không còn là lý thuyết nữa, mà trở thành kiến thức , kỹ năng của bạn . Chúc các bạn giàu kiến thức ! thân mến BÙI KHÁNH QUANG
nhatrangthu
 
Bài viết: 167
Ngày tham gia: Chủ nhật Tháng 2 05, 2012 5:36 am

Quay về Chia xẻ Kinh Nghiệm Chữa Bệnh

Ai đang trực tuyến?

Đang xem chuyên mục này: Không có thành viên nào đang trực tuyến7 khách

cron