Cây cà gai leo- cây thuốc nam quí chữa được nhiều bệnh

[Vương Văn Liêu]

Cây cà gai leo - cây thuốc nam quí chữa được nhiều bệnh
Cà gai leo( Solanum procumbens)
Tên cây : Cà gai leo, cà quạnh, cà gai dây, cà quýnh, cà vạnh, chẻ nan (Tày), b`rongoon (Ba Na).
Mô tả : Cây bụi, nhiều gai, mọc dựa hay bò. Lá mọc so le, xẻ thùy không đều, mặt trên có gai, mặt dưới phủ lông mềm hình sao. Cụm hoa hình xim, ở kẽ lá, gồm 2 - 5 hoa màu tím nhạt. Quả mọng, hình cầu, khi chín màu đỏ. Hạt hình thận dẹt, màu vàng. Tránh nhầm với loài Solanum thorelli Bonat.
Phân bố : Cây mọc hoang ở ven làng, bãi hoang.
Bộ phận dùng : Cả cây. Rễ thu hái quanh năm, rửa sạch, thái mỏng, phơi hay sấy khô. Thân cành cắt ngắn từng đoạn 2cm. Phơi khô hay sao vàng.
Thành phần hóa học : Toàn cây, nhất là rễ, chứa saponin steroid. Khi thủy phân cho diosgenin, solasodinin, solasodin, flavonoid.
Công dụng : Tác dụng chống viêm, chống dị ứng và chống xơ hóa. Dùng chữa cảm cúm, bệnh dị ứng, ho gà, đau lưng, đau nhức xương, thấp khớp, rắn cắn. Ngày 16 - 20g rễ hoặc 30 - 40g thân lá dạng thuốc sắc, cao lỏng hoặc viên. Cao lỏng dùng ngậm chữa viêm lợi, viêm quanh răng.
Theo dân gian thì cây này có khả năng giải độc rượu rất tốt, chỉ cần dùng rễ cây chà vào răng, hoặc sắc nước uống có thể uống rượu không bị say hoặc giải độc rượu.
Ngày xưa cây này mọc hoang rất nhiều ở các bờ rào, bãi hoang. Hiện nay do đô thị hóa nhanh, chỗ tôi ở rất khó kiếm cây cà gai leo. Tuy nhiên, vùng trung du vẫn còn nhiều. Thực tiễn gia đình tôi đã sử dụng nhiều năm cây cà gai leo chữa có kết quả tốt các bệnh sau:
1. Dị ứng
2. Cảm cúm
3. Thấp khớp
4. Nhức xương
5. Ho gió
Trong báo cáo kết quả nghiên cứu đề tài cấp Nhà nước “Điều trị hỗ trợ bệnh nhân viêm gan virut B mạn hoạt động bằng thuốc từ Cà gai leo” do Viện Dược liệu TƯ chủ trì đã đi đến kết luận: Thuốc từ Cà gai leo có tác dụng giảm nhanh các triệu trứng lâm sàng (mệt mỏi, đau tức hạ sườn phải, nước tiểu vàng, da niêm mạc vàng,...); men gan (transaminase) và bilirubin về bình thường nhanh hơn nhóm chứng; sau điều trị, những biến đổi về các marker của virut viêm gan B là rõ rệt tại ba bệnh viện 103, 108, 354: mất HBsAg 23,3%; chuyển đảo huyết thanh 37,8%; 62,9% có HBV-DNA < 5 copies/ml. Thuốc không gây một tác dụng ngoại ý nào trên lâm sàng và xét nghiệm.
Các kết quả từ những nghiên cứu trên đều đi đến một kết luận Cà gai leo chính là đối trọng của căn bệnh viêm gan siêu vi (viêm gan virus) và là dược liệu có tác dụng làm âm tính vi rút mạnh nhất hiện nay (hoàn toàn có thể so sánh với Interferon anpha trị giá hơn trăm triệu một đợt điều trị).
Cho đến thời điểm hiện tại, chỉ duy nhất Cà gai leo là dược liệu được chứng minh kìm hãm và ngăn chặn xơ gan phát triển.


Vương Văn Liêu