CƠ CHẾ TẠI SAO THIẾU MÁU HỒNG CẦU TO DO THIẾU VITAMIN B12 ?

[audible]

CƠ CHẾ TẠI SAO THIẾU MÁU HỒNG CẦU TO DO THIẾU VITAMIN B12 ?

Nguyên Vũ

Vitamin B12 , còn được biết là cobalamin, vitamin tan trong nước và có nguồn gốc từ các sản phẩm từ động vật như thịt đỏ,bơ sữa và trứng.

Yếu tố nội tại là một glycoprotein được sản xuất bởi tế bào thành trong dạ dày và cần thiết cho sự hấp thu vitamin B12 ở đầu tận của hồi tràng. Một khi được hấp thu, Vitamin B12 được sử dụng như một cofactor cho enzyme liên quan đến quá trình tổng hợp deoxyribonucleic acid (DNA), acid béo, và myelin.

Ở bệnh nhân khoẻ mạnh. vitamin B12 trong bữa ăn gắn với protein là r-factor, được tiết ra từ tuyến nước bọt. Một khi phức hợp này đến ruột non, vitamin B12 được tác ra khỏi R-factor bởi enzyme tuỵ, cho phép gắn với glycoprotein gọi là yếu tố nội tại- được tiết ra từ tế bào viền của dạ dày. Khi mới hình thành phức hợp vit. B12 và yếu tố nội tại sau đó có thể gắn với thụ thể ở hồi tràng, cho phép hấp thu vitamin B12. Một khi được hấp thụ, vit B12 có liên quan đến con đường chuyển hoá quan trọng trong chức năng huyết học và thần kinh. Nếu không thể hấp thụ B12, bất kể căn nguyên, nhiều trường hợp suy giảm có thể xảy ra.

Vitamin B12 là cofactor cho enzyme methionine synthase, được sử dụng trong quá trình chuyển hoá homocysteine thành methionine. Là sản phẩm phụ của phản ứng này, methyl -THF được chuyển thành THF, được chuyển hoá trung gian được sử dụng để tổng hợp base pyrimidin của DNA.

Thiếu vit B12 homocystein không thể chuyển thành methioline và do đó methyl-THF không thể chuyển thành THF. Kết quả là lượng homocystein tích tụ và base pyrimidin không được tạo thành, làm giảm quá trình tổng hợp DNA và gây ra thiếu máu hồng cầu to.Sự tổng hợp DNA bị suy giảm gây ra các vấn đề đối với các dòng tế bào tăng sinh nhanh chóng khác, chẳng hạn như bạch cầu đa nhân trung tính (PMN). Do đó, sự thiếu hụt B12 đặc trưng dẫn đến sự hình thành các bạch cầu trung tính tăng phân đoạn.

Vitamin B12 cũng được sử dụng như một đồng yếu tố cho enzyme methylmalonyl-CoA mutase, chuyển đổi methylmalonyl-CoA thành succinyl-CoA. Ở bệnh nhân thiếu vitamin B12, acid methylmalonic (MMA) sẽ tích tụ, và nó không thể chuyển thành succinyl- CoA. Theo lý thuyết, MMA tăng cùng với sự tăng homocystein, góp phần làm tổn thương myelin, đánh giá cho sự thiếu hụt thần kinh như bệnh thần kinh, mất phối hợp có thể thấy ở bệnh nhân. Tổn thương myelin dẫn đến một tình trạng được gọi là thoái hóa kết hợp bán cấp của tủy sống (SCDSC). Tình trạng này ảnh hưởng đến môt phần của dây thần kinh tuỷ sống bao gồm dây lưng cột sống, bó vỏ não gai ngoài, bó gai sống tiểu não dẫn đến mất sự cảm nhận trong cơ thể, mất phối hợp và phát triển bệnh thần kinh ngoại biên và suy giảm trí nhớ.

( Nguồn: NCBI )